ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΣΥΜΦΩΝΙΩΝ ΤΟΥ ΕΛΣΙΝΚΙ
(Ελληνική Εθνική Επιτροπή της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ελσίνκι για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα)
& ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΩΝ
(Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Ομάδας για τα Δικαιώματα των Μειονοτήτων)
Τ.Θ. 51393, 14510 Κηφισιά, Tηλ. 620.01.20; Fax: 807.57.67; E-mail: helsinki@compulink.gr
_____________________________________________________________________
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
31/7/1996
ΘΕΜΑ: ΤΑ ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ ΣΤΗ ΜΕΛΙΤΗ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΚΑΙ Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑ
Τετραμελής αποστολή του Ελληνικού Παρατηρητηρίου των Συμφωνιών του Ελσίνκι και της Ελληνικής Ομάδας για τα Δικαιώματα των Μειονοτήτων επισκέφθηκε τη Φλώρινα μεταξύ 19-22/7/96 με σκοπό να παρακολουθήσει τις πολιτιστικές εκδηλώσεις που διοργανώνονται στην κοινότητα Μελίτης με την ευκαιρία του εορτασμού του Προφήτη Ηλία. Στα πλαίσια της επίσκεψης έγιναν συναντήσεις με κοινοτάρχες της περιοχής, με στελέχη του μειονοτικού κόμματος "Ουράνιο Τόξο", καθώς και με το νομάρχη Φλώρινας Τραϊνό Πετκάνη.
Το πανηγύρι της Μελίτης οργανώνεται από τον Πρόεδρο της Κοινότητας καθώς και από τον πολιτιστικό σύλλογο της Μελίτης και περιλαμβάνει επίσημες και ανεπίσημες εκδηλώσεις. Στο επίσημο πρόγραμμα, παίρνουν μέρος πολιτιστικοί σύλλογοι της περιοχής με χορευτικές παραστάσεις και συνοδεία μουσικής, χωρίς λόγια. Το επίσημο πρόγραμμα πραγματοποιείται στο προαύλιο του σχολείου του χωριού. Οι λαϊκές εκδηλώσεις που ακολουθούν αποτελούν το ανεπίσημο πρόγραμμα και έγιναν στη μικρή πλατεία του χωριού, μιας και δεν δόθηκε άδεια από τον Κοινοτάρχη για χρήση μεγαλύτερου χώρου. Αξιοσημείωτο και θετικό είναι το γεγονός ότι στις φετεινές εκδηλώσεις δεν υπήρξε καμμία παρακώλυση της διεξαγωγής των ανεπίσημων εκδηλώσεων από τις τοπικές αρχές. Η παρουσία της αστυνομίας ήταν ιδιαίτερα διακριτική και δεν δημιουργήθηκε κανένα επεισόδιο. Αυτή τη φορά τα μέλη της μειονότητας μπόρεσαν ανενόχλητα να χορέψουν αλλά και να τραγουδήσουν τα τραγούδια-τους στη μακεδονική γλώσσα. Ως μέτρο σύγκρισης έχουμε προηγούμενες χρονιές όπου, γύρω από το χώρο του πανηγυριού, υπήρχαν δυνάμεις της τάξης έτοιμες να επέμβουν. Πρέπει να σημειωθεί επίσης ότι, κατά τη διάρκεια αποστολής των οργανώσεών-μας στο πανηγύρι της Μελίτης και στην περιοχή της Φλώρινας γενικότερα, το 1993, υπήρξε στενή παρακολούθηση των μελών της αποστολής από κρατικές υπηρεσίες, γεγονός που δεν έγινε αντιληπτό στις φετεινές εκδηλώσεις.
Kατά τη διάρκεια των ανεπίσημων εκδηλώσεων, ακούστηκαν τραγούδια στη μακεδονική γλώσσα που μιλούσαν για μιαν περήφανη Μακεδονία, για μιαν περήφανη μακεδονική ταυτότητα. Η συμμετοχή των κατοίκων ήταν ιδιαίτερα μεγάλη και αυθόρμητη δηλώνοντας με αυτό τον τρόπο τη διαφορετικότητά-τους ως προς την πολιτιστική αν όχι και την εθνική ταυτότητα.
Tο μεγαλύτερο πρόβλημα παρουσιάστηκε στα σύνορα, όταν απαγορεύθηκε η είσοδος σε ομάδα 29 νεαρών χορευτών από τον Καναδά, με μακεδονική καταγωγή. Η απαγόρευση, όπως μας δηλώθηκε, βασίστηκε στο άρθρο 6, παράγραφος 5, εδάφιο ε' του νόμου 1975/91 περί αλλοδαπών. Οι αστυνομικές αρχές του μεθοριακού σταθμού της Νίκης επικαλέστηκαν το συγκεκριμένο εδάφιο βάσει του οποίου "απαγορεύεται η είσοδος αλλοδαπού σε ελληνικό έδαφος αν έρχεται με σκοπό να αναλάβει εργασία ή να ασκήσει επιχειρηματική δραστηριότητα ή αυτοτελές επάγγελμα και δεν κατέχει βεβαίωση του προξενείου που χορήγησε τη θεώρηση εισόδου στην οποία να μνημονεύονται ειδικά τα στοιχεία της σχετικής προέγκρισης." Θεωρούμε ότι η εφαρμογή διατάξεων που αφορούν μετανάστες δεν πρέπει να εφαρμόζονται σε πολιτιστικό σωματείο που έρχεται για να πάρει μέρος σε πολιτιστικές εκδηλώσεις. Μετά από πολύωρη ταλαιπωρία, και κατόπιν παρέμβασης των οργανώσεών-μας, δόθηκε απλή άδεια τουριστικής εισόδου και οι χορευτές μπήκαν στη χώρα χωρίς τις στολές-τους με την υποχρέωση να μη χορέψουν.
Επίσης απαγορεύθηκε η είσοδος στην χώρα του Steve Pliakes, υπηκόου του Καναδά και γεννημένου στο χωριό Σκλήθρο Φλώρινας, κατά την εκτίμησή-του εξαιτίας της δραστηριότητάς-του σε σχέση με θέματα της μακεδονικής μειονότητας στο εξωτερικό. Αντιθέτως επιτράπηκε η είσοδος στη σύζυγό-του Lilly Pliakes, επίσης υπηκόου του Καναδά και γεννημένης στο Ανταρτικό Φλώρινας. Θεωρούμε ότι η ύπαρξη “μαύρης λίστας φρονημάτων”, με βάση την οποία απαγορεύεται ή επιτρέπεται κατά βούληση η είσοδος των πολιτών μιας ξένης χώρας, προσβάλλει μια χώρα που θέλει να θεωρείται δημοκρατική.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής-μας στο Νομάρχη Τραϊανό Πετκάνη θέσαμε θέματα επιστροφής πολιτικών προσφύγων, διδασκαλίας μακεδονικής γλώσσας και προβλημάτων που αντιμετωπίζει το μειονοτικό κόμμα. Ο νομάρχης θεωρεί ότι το θέμα των πολιτικών προσφύγων δεν υπάρχει λόγος να μην ξανατεθεί, αλλά η διευθέτησή-του δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης. Επίσης θεωρεί σημαντική τη διάσωση των πολιτιστικών στοιχείων της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης και της γλώσσας. Παρόλα αυτά θεωρεί πως η διδασκαλία δεν πρέπει να γίνεται στα σχολεία προκειμένου να μη 'χαρακτηρισθεί' η μειονότητα όπως στο παρελθόν και προτείνει τη δημιουργία ινστιτούτου καταγραφής της γλώσσας. Επίσης, ο νομάρχης απορίπτει τον όρο μειονότητα και πιστεύει πως η συμμετοχή κόσμου στο ανεπίσημο πανηγύρι της Μελιτης δεν αποτελεί ένδειξη διαφορετικής ταυτότητας.
Η ερμηνεία-του για τις ψήφους που έλαβε το Ουράνιο Τόξο στις Ευρωεκλογές του 1994 είναι ότι πρόκειται για ψήφους διαμαρτυρίας που επίσης δεν δηλώνουν μια ξεχωριστή εθνική ταυτότητα, παρά τις σχετικές διακηρύξεις του κόμματος αυτού. Ως προς το θέμα του καψίματος των γραφείων του Ουράνιου Τόξου λόγω της ανάρτησης δίγλωσσης πινακίδας στα ελληνικά και στα μακεδονικά με κυριλλικούς χαρακτήρες, δήλωσε ότι δεν επικροτεί τις ενέργειες “οργισμένων πολιτών” αλλά ταυτόχρονα έκανε λόγο για πρόκληση, μιας και η κυριλλική γραφή δεν είχε ποτέ χρησιμοποιηθεί από τους κατοίκους της περιοχής και κανείς δεν μπορούσε να τη διαβάσει. Παρόλα αυτά η ύπαρξη εφημερίδων με κυριλλική γραφή την περίοδο του αντάρτικου και του εμφυλίου αποτελούν στοιχεία που ανατρέπουν τους ισχυρισμούς-του. Αλλωστε, σ' ολόκληρο τον κόσμο, οι γλωσσολόγοι θεωρούν πως η κυριλλική γραφή είναι αυτή που αποδίδει γραπτά τη μακεδονική γλώσσα και τις διαλέκτους-της.
Τέλος, του επισημάναμε ότι σε τοίχους σχολείων και σε διάφορα άλλα σημεία της πόλης είναι γραμμένα με μπλε μπογιά συνθήματα "Εξω οι Σλάβοι". Πήραμε την διαβεβαίωσή-του ότι υπάρχουν ρητές εντολές προκειμένου να σβήνονται αμέσως.
Οι οργανώσεις-μας θεωρούν πως η ελληνική πολιτεία οφείλει να αναγνωρίσει επιτέλους τη μακεδονική μειονότητα στην Ελλάδα. Να επιτρέψει στα μέλη-της να ιδρύουν σωματεία. Να χορηγήσει δικαίωμα επιστροφής -και οπωσδήποτε επίσκεψης- σ' όλους τους (σλαβο)μακεδόνες πολιτικούς πρόσφυγες. Τέλος, να περιλάβει και τη μακεδονική γλώσσα σ' αυτές που θα μπορούν να διδαχθούν στα υπό ίδρυση 'διαπολιτισμικά' σχολεία, όπως άλλωστε προτρέπει την Ελλάδα και η Ευρωπαϊκή Ενωση, τόσο για τα μακεδονικά, όσο και για τα αρβανίτικα, τα βλάχικα και τα πομάκικα. Είναι καιρός οι μειονοτικοί έλληνες πολίτες να πάψουν να αντιμετωπίζονται με καχυποψία, την οποία είχαμε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε κατά την επισκεψή-μας στη Φλώρινα.
GREEK HELSINKI MONITOR
(Greek National Committee of the International Helsinki Federation)
& MINORITY RIGHTS GROUP - GREECE
(Greek Affiliate of Minority Rights Group International)
P.O. Box 51393, GR-14510 Kifisia, Greece
Tel. 30-1-620.01.20; Fax: 30-1-807.57.67; E-mail: helsinki@compulink.gr
_____________________________________________________________________
PRESS RELEASE
31 July 1996
TOPIC: THE MELITI FLORINA FESTIVAL AND THE MACEDONIAN MINORITY
A four-member mission of Greek Helsinki Monitor and Minority Right Group -Greece visited Florina between 19/5 - 22/7/96 in order to attend a cultural festival organized in the commune of Meliti, on the occasion of the celebration of Prophet Elias. During this visit, meetings with the authorities of the area, with members of the minority party "Rainbow", as well as with the prefect of Florina, Traianos Petkanis, took place.
The festival of Meliti is organized by the president of the commune as well as the cultural association of Meliti and includes formal and informal festivities. Cultural associations of the area take part in the formal program with dance shows, accompanied by instrumental music. The formal program take place in the yard of the village school. The public festivities that follow consist the informal program and took place in the small village square, since there was no permission by the president of the commune to use a larger place. The fact that there was no effort by the local authorities to prevent the informal festivities from taking place is particularly noteworthy and positive. Police presence was particularly discrete and no incident was caused. On this occasion, the members of the minority were able to dance and sing their songs in the Macedonian language undisturbed. As a comparison we have the experience of previous years, when the festival's place was surrounded by police forces ready to intervene. It should also be noted that, during the mission of our organizations in the festival of Meliti and the area of Florina in general, in 1993, the members of our mission were being watched closely by state services, something that didn't seem to happen during this year's festival.
During the informal events, songs have been heard in Macedonian about a proud Macedonia, a proud Macedonian identity. The participation of the residents was particularly large and spontaneous, declaring in this way their differentiation, with respect to their cultural, if not national, identity.
The biggest problem occurred at the border, when a group of 29 young dancers from Canada, of Macedonian origin, was prohibited from entering the country. The prohibition, as we were told, was based on the article 6 par. 5 section e of the law 1975/91 concerning foreigners. The police in the border check-point of Niki used the particular extract according to which "entry of a foreign citizen in Greek territory is prohibited in case the purpose of his visit is to undertake any labor activity or business activity or self-employing professional activity without having authorization of the consulate which granted the visa, which should include specifically the data of the relevant permission". We think that the law concerning immigrants should not be applied to a cultural association coming to take part to cultural festivities. After a long harassment and following the intervention of our organizations, a simple permission of tourists' entry was granted and the dancers entered the country with no uniform and with the obligation not to dance.
Moreover, permission to enter the country was not given to Steve Pliakes, citizen of Canada and born in the village Sklithro, Florina, because of his activities on Macedonian minority issues abroad -as he estimates. On the contrary, his wife Lilly Pliakes, also citizen of Canada and born in Andartico, Florina, was allowed to enter the country. We believe that the existence of a "black list of beliefs" as a basis for permitting or not the entry of foreign citizens insults a country that wants to be considered democratic.
During our visit to the prefect Traianos Petkanis we brought up issues concerning the return of political refugees, the teaching of the Macedonian language, and problems facing the minority party. The prefect thinks that the issue of political refugees can certainly be discussed, but its solution is not within the authority of the prefectural administration. He also thinks that the preservation of cultural elements of the area, including language, is significant. However, he feels that language teaching should not be introduced in schools, in order not to "characterize" the minority, as it has been the case in the past, and he suggests the creation of an Institute to register the language. Moreover, the prefect rejects the term minority and believes that public participation in the informal festival of Meliti does not consist an indication of a different identity.
His explanation on the votes gained by "Rainbow" during the Euro-elections in 1994 is that they are protest votes that do not indicate a different national identity either, in spite of the party's relative declarations. In relation with the issue of burning down the "Rainbow" party offices because of the posting of a bilingual sign in Greek and in Macedonian with Cyrillic letters, he stated that he does not approve of "angry citizens'" actions but, at the same time, he considered the sign a provocation, since the Cyrillic alphabet has never been used by the residents of the area and nobody could read it. However, the existence of newspapers with Cyrillic letters in the period of the resistance and of the civil war is evidence contradicting his argument. Besides, throughout the world, linguists believe that the Cyrillic alphabet is the one that expresses the Macedonian language and its dialects in writing.
Finally, we pointed out to him that the phrase "Out with the Slavs" was written on school walls and elsewhere. He assured us that there are strict orders for these phrases to be erased immediately.
Our organizations believe that the Greek state should finally recognize the Macedonian minority in Greece. They should allow her members to form associations. They should grant the right of return - and certainly the right to simple visits- to all (Slavo)Macedonian political refugees. Finally, they should include the Macedonian language in those that can be taught in "inter-cultural" schools to be founded, as the European Union encourages Greece to do for Arvanitika, Vlachika, and Pomakika. It is high time to stop treating the minority Greek citizens with suspicion, which we had the opportunity to find out during our visit to Florina.
