ΕΙΝΑΙ Η "ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ" ΑΤΛΑΝΤΑ "ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ”;

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΣΥΜΦΩΝΙΩΝ ΤΟΥ ΕΛΣΙΝΚΙ

(Ελληνική Εθνική Επιτροπή της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ελσίνκι για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα)

Τ.Θ. 51393, 14510 Κηφισιά, Tηλ. 620.01.20, Fax: 807.57.67, E-mail: helsinki@compulink.gr

_____________________________________________________________________

 

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

 

18/7/1996

 

 

ΘΕΜΑ: ΕΙΝΑΙ Η "ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ" ΑΤΛΑΝΤΑ

"ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ";

 

Η Ατλάντα φιλοξενεί από αύριο τους Ολυμπιακούς Αγώνες και αυτοδιαφημίζεται ως "η σύγχρονη πρωτεύουσα των ανθρώπινων δικαιωμάτων". Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική. Οι φυλετικές διακρίσεις εναντίον των μαύρων στις ΗΠΑ είναι ιδιαίτερα γνωστές σε όλο τον κόσμο. Εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων στην Ατλάντα, λοιπόν, το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι (Ελληνική Εθνική Επιτροπή της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ελσίνκι για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα) παρουσιάζει σε περίληψη τη λεπτομερή καταγραφή της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε λιγότερο γνωστούς τομείς στο ευρύ κοινό, τόσο στην πολιτεία της Γεωργίας που θα φιλοξενήσει τους Αγώνες όσο και στην γειτονική πολιτεία της Λουϊζιάνας. Οι σχετικές εκθέσεις ετοιμάστηκαν από τη συνεργαζόμενη αμερικανική οργάνωση Human Rights Watch, και τα κείμενα στα αγγλικά είναι στη διάθεση των ενδιαφερομένων (στα τηλέφωνα 620.01.20 -Π. Δημητράς ή Λ. Καλανδράκη- ή 645.43.32 -Δ. Λεβαντής). ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΜΕ ΝΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΟΥΝ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΥΤΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΗΣ ΑΥΡΙΑΝΗΣ ΕΝΑΡΞΗΣ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΏΝ ΑΓΩΝΩΝ.

Tα θέματα των  ανθρώπινων δικαιωμάτων θα μπορούσαν να μην έχουν σχέση με ένα αθλητικό γεγονός, αλλά οι Ολυμπιακοί Αγώνες, ιστορικά, πρόβαλαν αυτό που στην αίτηση της Ατλάντας αναφέρεται ως "δικαιοσύνη και ισότητα που ενυπάρχουν στο τίμιο παιγνίδι". Παράλληλα οι Ολυμπιακοί Αγώνες έδιναν λαβή για πολιτικές αντιγνωμίες αλλά και χρησιμοποιήθηκαν για να προβάλλουν πολιτικούς συμβολισμούς. Ενδεικτικά θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τους ναζιστικούς φασιστικούς αγώνες (Βερολίνο 1936), το χαιρετισμό-διαμαρτυρία των μαύρων αμερικανών αθλητών (Μέξικο 1968), την τρομοκρατική αντιισραηλινή ενέργεια (Μόναχο 1972) καθώς και το διπλό μποϊκοτάζ από ΗΠΑ και ΕΣΣΔ (Μόσχα 1980 και Λος Αντζελες 1984). Πρόσφατα, η αίτηση της Κίνας για την ανάληψη των Ολυμπιακών του 2000 απορίφθηκε λόγω των μαζικών και συστηματικών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε αυτή τη χώρα.

 

Οταν η Ατλάντα ζήτησε να φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς του 1996 δήλωνε ότι "για πολλούς είναι η σύγχρονη πρωτεύουσα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων". Με αυτή τη δήλωση θα μπορούσαν όμως κάλλιστα να διαφωνήσουν οι φτωχοί, οι φυλετικές μειονότητες, οι ομοφυλόφιλοι, οι φυλακισμένοι: γενικά, όλες οι ομάδες που θίγονται από τις παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων στην συγκεκριμένη πολιτεία.

 

Το Human Rights Watch έχει κάνει μια λεπτομερή εκτίμηση αυτού του ισχυρισμού με αποτελέσματα που αμφισβητoύν την ορθότητά-του. Η Ατλάντα απέχει πολύ από το να αποτελεί παράδειγμα για την προστασία και την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πρέπει να προχωρήσει σε σημαντικές βελτιώσεις προκειμένου να ευθυγραμμιστεί με τα συνταγματικά και διεθνή ιδεώδη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

 

Ενδεικτικά, οι επισκέπτες στην Ατλάντα είναι απίθανο να συναντήσουν άστεγους, γιατί στην πόλη ισχύουν κανονισμοί που απαγορεύουν την είσοδο σε ένα κενό κτίριο ή σε χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων σε όσους δεν είναι ιδιοκτήτες ένος αυτοκινήτου. Πρόκειται για κανονισμούς που διευκολύνουν τους αστυνομικούς να εκκαθαρίζουν τους κεντρικούς δρόμους της πόλης από τους άστεγους. Επίσης, η οργανωτική επιτροπή των Ολυμπιακών Αγώνων αποφάσισε να παρακαμφθεί τουλάχιστον μία κομιτεία της Γεωργίας στην πορεία της Ολυμπιακής Φλόγας, από το Λ.Αντζελες στην Ατλάντα, λόγω κοινοτικών διατάξεων που στρέφονται κατά των ομοφυλοφίλων. Πιο συγκεκριμένα:

 

• Η συμπεριφορά των αστυνομικών οργάνων και οι υπερβάσεις είναι ένα καυτό ζήτημα στην Ατλάντα. Η χρήση "υπερβολικής βίας", σοβαροί ξυλοδαρμοί και αδικαιολόγητοι πυροβολισμοί είναι συχνά φαινόμενα που μένουν ατιμώρητα διότι το καθεστώς που ισχύει είναι αδιαφανές, αποκλείει το δημόσιο έλεγχο και παραπέμπει τέτοιες περιπτώσεις σε εσωτερικές υπηρεσιακές διαδικασίες της αστυνομίας.
• Η θανατική ποινή εφαρμόζεται επιλεκτικά κατά των φτωχών και των Αφροαμερικανών, ιδιαίτερα όταν το θύμα είναι λευκός.
• Παρόλο που ο μεγαλύτερος αριθμός παραβατών σε εγκλήματα σχετικά με τη χρήση κοκαϊνης αφορά λευκούς, ο νόμος στρέφει όλη του την αυστηρότητα κατά των μαύρων παραβατών. Οι συλλήψεις μαύρων για τέτοια εγκλήματα είναι 17 φορές περισσότερες από τις συλλήψεις λευκών, και σε μαύρους αναλογεί το 98% των καταδικών σε ισόβια δεσμά.
• Οι συνθήκες σε κρατικές φυλακές και η συμπεριφορά των δεσμοφυλάκων είναι σε τέτοιο βαθμό απαράδεκτες, ώστε η κυβέρνηση των ΗΠΑ να απειλεί να ασκήσει δίωξη σε 11 κομιτείες της Γεωργίας.
• Η σεξουαλική παρενόχληση, ακόμη και ο βιασμός, γυναικών στις φυλακές προκάλεσαν δίκη κατά τις Πολιτείας το 1992. Παρόλη τη βελτίωση από τότε, το πρόβλημα παραμένει οξύτατο.
• Ιδιαίτερα άθλιες είναι οι συνθήκες για ανήλικους κρατουμένους, χωρίς κανένα πρόγραμμα επανένταξης, εκπαίδευσης ή ψυχολογικής παρακολούθησης.
• Η εχθρότητα, η παρενόχληση και οι διακρίσεις κατά των ομοφυλοφίλων, συμπεριλαμβανομένης της απόλυσης από τη δουλειά-τους, καλύπτονται από ειδικό νόμο "κατά του σοδομισμού".
• Διάφοροι φορείς, από τη Βουλή της Πολιτείας μέχρι τοπικά διοικητικά συμβούλια σχολείων, παίρνουν αποφάσεις που υπονομεύουν κατάφωρα την ελευθερία της έκφρασης: βιβλία, έργα τέχνης, εκπομπές, ακόμη και το Internet, είναι στόχοι λογοκρισίας.

 

Εκτενής έκθεση της ίδιας οργάνωσης αναφέρεται στην κατάσταση και τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων των έγκλειστων παιδιών στη γειτονική πολιτεία της Λουϊζιάνας. Εχούν καταγραφεί συστηματικές κακοποιήσεις παιδιών από τους φύλακες, καταχρηστικός εγκλεισμός παιδιών στην απομόνωση για μεγάλα χρονικά διαστήματα και κρατήσεις με χειροπέδες. Πιο συγκεκριμένα τα παιδιά διαμένουν σε κοιτώνες σαράντα ή και πενήντα ατόμων όπου δεν έχουν κανένα δικαίωμα προσωπικής ζωής ούτε καν για τις φυσικές-τους ανάγκες. Ο προγραμματισμός είναι ανεπαρκής για να προσφέρει στα παιδιά ώρες δημιουργικής απασχόλησης και έτσι αρκούνται στο να παρακολουθούν τηλεόραση. Επίσης έχουν παρατηρηθεί προβλήματα στη σίτιση.

 

Ολες αυτές οι περιπτώσεις συνιστούν παραβιάσεις της διεθνούς νομοθεσίας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, αλλά και του ίδιου του Αμερικανικού Συντάγματος. Παρόλα αυτά, υπάρχουν συστηματικά νομικά εμπόδια για την καταγγελία και την αποτροπή τέτοιων παραβάσεων. Συγκεκριμένα:

 

Οι Η.Π.Α. έχουν πρωτοστατήσει στη διαμόρφωση της σχετικής διεθνούς νομοθεσίας, έχουν επικυρώσει τα σημαντικότερα σημεία-της, και μονίμως την επικαλούνται όταν παραβιάζεται από άλλες χώρες. Η Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ του 1948, η Διεθνής Σύμβαση για τα Πολιτικά Δικαιώματα, η Σύμβαση Κατά των Βασανιστηρίων και κάθε Βάρβαρης, Απάνθρωπης ή Προσβλητικής Συμπεριφο-ράς ή Τιμωρίας, και η Διεθνής Σύμβαση για την Εξάλειψη όλων των Μορφών Φυλετικών Διακρίσεων, είναι Διεθνείς Συμφωνίες που έχουν επικυρωθεί από την αμερικανική κυβέρνηση. Παρόλα αυτά, οι πολίτες των Η.Π.Α. δεν μπορούν να επι-καλεστούν αυτή τη νομοθεσία. Ο λόγος είναι ότι οι αμερικανικές κυβερνήσεις έχουν επιβάλει μία σειρά επιφυλάξεων, που εμποδίζουν τη Διεθνή Νομοθεσία να έχει αυτό-ματη εφαρμογή στο εσωτερικό των Η.Π.Α. Ετσι, απαιτείται ειδική νομοθεσία προ-κειμένου οι διεθνείς κανόνες να εφαρμόζονται από τα δικαστήρια, ενώ η εκτελεστική εξουσία δηλώνει ότι τέτοια νομοθεσία δεν είναι αναγκαία. Το αποτέλεσμα είναι ότι η επικύρωση των Διεθνών Συμβάσεων δεν έχει νόημα για τους πολίτες των Η.Π.Α.

 

Επιπλέον, τα μέτρα που εφαρμόζονται διεθνώς για τον ορισμό της "απάνθρωπης και προσβλητικής μεταχείρισης", ή των "φυλετικών διακρίσεων", είναι πιο εξειδικευ-μένα και προσφέρουν μεγαλύτερη προστασία από την αντίστοιχη νομοθεσία που ισχύει στις Η.Π.Α.

 

Είναι επιτακτική ανάγκη να καταργηθούν όλες οι επιφυλάξεις που εμποδίζουν την προσφυγή στη Διεθνή Νομοθεσία, καθώς και να επικυρωθούν συμφωνίες για ανθρώπινα δικαιώματα, όπως είναι η Σύμβαση για την Εξάλειψη όλων των Μορφών Διακρίσεων Κατά των Γυναικών, η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, η Αμερικανική Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, και η Διεθνής Σύμβαση για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα.