ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΣΗΜΙΤΗ

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΣΥΜΦΩΝΙΩΝ ΤΟΥ ΕΛΣΙΝΚΙ

(Ελληνική Εθνική Επιτροπή της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ελσίνκι για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα)

& ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΩΝ

(Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Ομάδας για τα Δικαιώματα των Μειονοτήτων)

Τ.Θ. 51393, 14510 Κηφισιά, Tηλ. 620.01.20; Fax: 807.57.67; E-mail: helsinki@compulink.gr

_____________________________________________________________________

 

Κύριο Κώστα Σημίτη

Πρωθυπουργό

 

                                                                                                            8 του Μάη 1997

 

Κύριε Πρόεδρε,

 

Εκτιμήσαμε την ομιλία-σας στις 26/2/1997 που αναφερόταν και στα φαινόμενα ρατσισμού στην Ελλάδα με μιαν ευθύτητα και ειλικρίνεια που κανέναν προκάτοχό-σας δεν χαρακτήρισε ποτέ ως προς αυτά τα θέματα. Με ικανοποίηση ακούσαμε να αναφέρετε ως χαρακτηριστικά παραδείγματα ρατσιστικών φαινομένων (πέρα από το ρόλο μερικών ΜΜΕ στην έξαρση της Αλβανοφοβίας και από πέρα την κοινοβου-λευτική ερώτηση Γ. Καρατζαφέρη για την υποτιθέμενη θρησκευτική καταγωγή του τότε Υφυπουργού Χρ. Ροζάκη) δύο από τα πάμπολλα που έχουν υποφέρει οι Ελληνες Τσιγγάνοι: τον εξοστρακισμό-τους από τα Εξαμίλια πριν μερικά χρόνια και τη βάρβαρη εισβολή και καταστροφή του καταυλισμού-τους στον Ασπρόπυργο πέρυσι, από αστυνομικά όργανα που, όπως είπατε, “έδειχναν έτσι μια ορισμένη νοοτροπία”.

 

Εκτιμήσαμε, επίσης, το γεγονός ότι αν το τελευταίο περιστατικό κατέληξε σε κάποιες κυρώσεις και μετά έγινε αφορμή για την εκπόνηση ενός φιλόδοξου προγράμματος για την ένταξη των Τσιγγάνων, αυτό οφειλόταν στην οργή-σας όταν συνέβησαν τα επεισόδια του Ασπρόπυργου και στο ενδιαφέρον-σας να υπάρξει ανάλογη κινητοποίηση των αρχών. Φυσική συνέπεια των εξαγγελιών ήταν να περιμένουμε τη σταδιακή εφαρμογή των μέτρων πρώτα σε άθλιους καταυλισμούς όπως των Ανω Λιοσίων και του Ασπρόπυργου.

 

Γι’ αυτό δεν εκτιμήσαμε καθόλου ότι ενώ σχεδόν κανένα από τα μέτρα αυτά δεν έχει εφαρμοστεί (οι υπηρεσίες-σας, σε σχετικές-μας ερωτήσεις, το μόνο που αναφέρουν είναι “αποροφήσεις” κονδυλίων), αποφασίσατε να επισκεφθείτε τα Ανω Λιόσια, όχι για να διαπιστώσετε τα προβλήματα των Τσιγγάνων (αφού αποφύγατε να επισκεφθείτε το θεωρούμενο διεθνώς ως χειρότερο καταυλισμό στην Ευρώπη), αλλά για να στηρίξετε τα προγράμματα “ανάπλασης” της δημοτικής αρχής, η οποία έχει κατ’ επανάληψη κατηγορηθεί ακόμα και από δημόσιες αρχές για τη ρατσιστική αντιμετώπιση των Τσιγγάνων.

 

Με παρόμοια στήριξη, η δημοτική αρχή πέρασε αμέσως στο έργο “εκκαθάρισης” που μέχρι την επίσκεψή-σας δεν τολμούσε να εφαρμόσει. Στις 11/4/1997, εξαφάνισε τον καταυλισμό των 100 οικογενειών, εφαρμόζοντας μια γνωστή -από αλήστου μνήμης εποχές- συνταγή. Στις 25 οικογένεις δημοτών-της Τσιγγάνων, που τις προειδοποίησε για τη μεταφορά, προσέφερε λυόμενα σπίτια σε γειτονικό χώρο με υπόσχεση παροχής ρεύματος και νερού, και άμεσης παροχής συσσιτίου τις πρώτες ημέρες. Οι άλλες οικογένειες πήραν τελεσίγραφο λίγων ωρών για να φύγουν, με αποτέλεσμα μέρος της οικοσκευής-τους να καταπλακωθεί από τις μπουλντόζες που γκρέμισαν άρον-άρον τις παράγκες-τους, και να διασπαρούν προς κάθε δυνατή κατεύθυνση.

 

Μερικές ημέρες μετά τη μεταφορά των Τσιγγάνων των Ανω Λιοσίων στο νέο χώρο, φάνηκε το πραγματικό προσωπείο της επιχείρησης. Τα 25 λυόμενα, που είχαν ρεύμα τόσο χαμηλής τάσης, που συχνά έπεφτε, και δεν είχαν νερό στα λουτρά των σπιτών αυτών, παρά μόνο σε 2-3 υπαίθριες κοινόχρηστες βρύσες και σε 4 κοινόχρηστες τουαλέτες (για 124 κατοίκους) βρέθηκαν ασφυκτικά περιφραγμένα από ένα συρματόπλεγμα, όπως ακριβώς σε “στρατόπεδα συγκέντρωσης”: την είσοδο και έξοδο πεζών και οχημάτων ελέγχουν δημοτικοί φύλακες, γιατί ο χώρος του νέου καταυλισμού είναι τμήμα του … εργοταξίου βαρέων οχημάτων του δήμου. Αποτέλεσμα είναι οι Τσιγγάνοι να στερηθούν το πολύτιμο αγαθό της ελευθερίας και επιπλέον να αποκτήσουν ένα νέο πρόβλημα: πρέπει να αφήνουν εκατοντάδες μέτρα μακρυά από τα σπίτια-τους τα οχήματά-τους αφύλακτα, συνήθως γεμάτα προϊόντα.

 

Η οργή των Τσιγγάνων για τον εμπαιγμό-τους έφερε στις 19/4/1997 εκπροσώπους 8 Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων στον καταυλισμό, όπου οι προστρέξαντες τρεις αντιδήμαρχοι ζήτησαν κατανόηση και υποσχέθηκαν πως άμεσα θα διαμόρφωναν με χαλίκι το χώρο, θα άνοιγαν πρόσβαση για τα οχήματα, θα έστελναν “την άλλη ημέρα” γιατρούς του Ερυθρού Σταυρού για να εξετάσουν τουλάχιστον όλα τα γυναικόπαιδα και θα έφερναν χημικές τουαλέτες μέχρι να υδροδοτηθούν τα λουτρά των οικημάτων.

 

Κύριε Πρωθυπουργέ, το ειδικό Τμήμα Ρομά των οργανώσεων-μας -που συνεργάζεται με διεθνείς ενώσεις και κέντρα για τα δικαιώματα των Ρομά- επισκέφθηκε χθες, 7/5/1997, το χώρο για να διαπιστώσει ότι δεν έγινε τίποτα από όσα η -παινεμένη από σας- δημοτική αρχή είχε υποσχεθεί. Προφανώς, οι αντιδήμαρχοι, όταν μπροστά σε τόσους μάρτυρες έκαναν υποσχέσεις, ήξεραν ότι ψεύδονταν. Μόνο που για τους οργισμένους Τσιγγάνους που είδαν να μπαίνουν σε γκέττο για πρώτη φορά (οι καλύτερες συνθήκες από τον προηγούμενο καταυλισμό δεν αλαφρύνουν τον πόνο-τους, άλλωστε ξέρουμε ότι σε μερικά στρατόπεδα συγκέντρωσης οι συνθήκες διαβίωσης είναι υποφερτές …) μετά την επίσκεψή-στήριξη του Πρωθυπουργού στο δήμαρχο Ανω Λιοσίων, και σε συνδυασμό με την άρνησή-του να εξετάσει τα προβλήματά-τους, γι’ αυτούς τους ανθρώπους (Ρομά σημαίνει “άνθρωποι” στη γλώσσα-τους), εκεί, στα Ανω Λιόσια, διαμορφώνεται ένα “γκέττο Σημίτη”.

 

Κύριε Πρωθυπουργέ, ως πολιτικός προϊστάμενος όλων όσοι συνήργησαν σε αυτό το ατόπημα, ασφαλώς φέρετε την πολιτική ευθύνη. Αν όμως, όπως θα θέλαμε να ελπίζουμε, δεν σας βρίσκουν σύμφωνες οι ενέργειες αυτές, είναι ανάγκη να  παρέμβετε άμεσα. Ελάτε μαζί-μας σ’ αυτόν και σε μερικούς ακόμα άθλιους καταυλισμούς, όχι μακρύτερα από 20 λεπτά από την Ομόνοια, ή στείλτε-μας κάποιον που να έχει την εξουσία να μιλάει στο όνομά-σας, για να αντιμετωπισθούν επί τόπου τα προβλήματα χωρίς φρούδες υποσχέσεις και αοριστολογίες.

 

            Με τιμή

 

            Παναγιώτης Ηλία Δημητράς

            Εκπρόσωπος

 

ΥΓ.  Λίγα χιλιόμετρα παρακάτω, τα θύματα της περυσινής αστυνομικής εισβολής στον καταυλισμό του Ασπροπύργου ακόμα περιμένουν τις αποζημιώσεις που τους είχατε υποσχεθεί … 

 

GREEK HELSINKI MONITOR

(Greek National Committee of the International Helsinki Federation)

& MINORITY RIGHTS GROUP - GREECE

(Greek Affiliate of  Minority Rights Group International)

P.O. Box 51393, GR-14510 Kifisia, Greece

Tel. 30-1-620.01.20; Fax: 30-1-807.57.67; E-mail: helsinki@compulink.gr

___________________________________________________________________

 

Mr. Constantine. Simitis

Prime Minister                                                                                         May 8, 1997

 

Dear Prime Minister,

 

We appreciated your speech on 26/2/97 about the phenomena of racism in Greece, because of the sincerity and the spirit of honesty that characterized it, unlike the attitude of all previous prime ministers on these issues. We heard you with satisfaction mentioning as typical examples of racist incidents (beyond the role of some media in the effusion of Albanophobia, and beyond the parliamentary question of Deputy G. Karatzaferis about the alleged religious origins of then Assistant Minister Chr. Rozakis) two out of many against Greek Roma: their ostracism in Examilia a few years ago, and the barbaric invasion and destruction of their camping in Aspropyrgos last year by policemen, that, as you said, “showed in this way a particular mentality”.

 

We appreciated, furthermore, that, if the latter event resulted in some sanctions and triggered the elaboration of an ambitious program on Roma’s integration, it was due to your anger on the Aspropyrgos incidents and to your belief in the need for such a mobilization of the authorities. As a logical consequence of these announcements, we expected the gradual implementation of these measures in shabby settlements, such as those in Ano Liosia and Aspropyrgos.

 

We did not appreciate at all, therefore, that, while almost none of these measures has been implemented  (your agencies in answering our questions can mention only the  “absorption” of financial sums), you decided to visit Ano Liosia. This not in an attempt to find out what are the specific problems of the Roma (since you avoided visiting their settlement, internationally considered the worst in Europe), but in order to support the “rehabilitation” programs of the Municipality, which has been repeatedly accused even by public authorities for racist attitude towards the Roma.

 

With such support, the municipal authority put immediately into effect its plan of “cleansing”, which it did not dare implement before your visit. On 11/4/97 the old settlement of 100 families was removed with the application of a time-honored recipe. The Municipality informed the Roma registered in Ano Liosia about the transfer, and offered these 25 families pre-frabicated “temporary homes” in a neighboring place, promising to supply them with electricity and water, as well as to give these families food in the first days. The other families received an ultimatum of few hours to evacuate the area, which resulted in the destruction of some of their belongings when bulldozers tore down their homes, and in the subsequent scattering of those Roma in every possible direction in the country.

 

A few days after the transfer of Roma of Ano Liosia into the new area, the real purpose of this operation emerged. The 25 “temporary homes”, that had electricity of such low voltage that there were frequent power failures, and that had no water in the bathrooms but only 2-3 open air taps and 4 public toilets (for 124 persons) were suffocatingly paled with barbed wire, like in “concentration camps”: the entrance and the exit of pedestrians and vehicles are controlled by municipal guards, because the grounds of the new settlement are part of the parking of municipal tracks. As a result, the Roma are deprived of the precious right of freedom, and they have a new problem: they are obliged to park their cars hundreds of meters away from their homes, unprotected, while usually full with merchandise.

 

The anger of Roma for their deception led to the arrival of representatives from 8 NGO's arrive on 19/4/97 in the settlement. The three Deputy Mayors who soon after appeared asked for understanding, and promised to immediately cover the ground with gravel and open an access for the trucks. They also promised to send “the next day” some doctors from the Red Cross, in order to submit at least all women and children to medical tests and to bring chemical toilets until the bathrooms are provided with water.

 

Dear Prime Minister, the special Roma Office of our organizations -which is cooperating with international associations and centers for the rights of Roma- visited the area yesterday (7/5/97) only to find out that none of the promises made by the -praised by you- municipal authority had been carried out. It is obvious that when the Deputy - Mayors gave these promises in the presence of so many witnesses, they deliberately lied. For the furious Roma, though, who saw themselves confined for the first time in a real ghetto (the better living conditions, compared to the previous settlement, do not ease their pain, as we know that there are even concentration camps with bearable living conditions...) after the Prime Minister’s “visit to back” the Mayor of Ano Liosia, while refusing to even examine the problems of Roma of the area; for these people (“Roma” means “people” in their language) a “Simitis ghetto” has been created, there in Ano Liosia.

 

Dear Prime Minister, as the political overseer of all those who contributed to this unacceptable situation, you certainly bear some political responsibility. But if, as we would like to believe, you do not approve of the above acts, you have to intervene immediately. We invite you to come with us to this settlement and to some other settlements as well, not farther away than 20 minutes from Omonoia Square; or to send us someone who will have the necessary political authority to speak on your behalf in order to deal on the spot with all these problems without false promises and vague statements.

 

Yours sincerely,

Panayote Elias Dimitras

Spokesperson

 

PS A few kilometers further down, the victims of last year’s police raid to the settlement of Aspropyrgos, are still waiting for the financial compensation you had promised them ...