ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΣΙΝΚΙ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ (IHF)
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
29/10/1997
ΘΕΜΑ: ΑΝΑΒΟΛΗ ΔΙΚΗΣ ΣΗΜΑΙΝΕΙ 11 ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΜΗΝΕΣ ΟΜΗΡΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΘΝΙΚΑ ΜΑΚΕΔΟΝΕΣ ΠΟΥ ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΕΛΣΙΝΚΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΚΗΣ.
Βιέννη, 29 Οκτωβρίου 1997. Η IHF εκφράζει σοβαρή ανησυχία για παραβιάσεις της αρχής της δίκαιης δίκης και διαδικασίας που σημειώθηκαν στο πλαίσιο των κατηγοριών κατά της ηγεσίας του κόμματος “Ουράνιο Τόξο” της μακεδονικής μειονότητας στην Ελλάδα, καθώς και σε άλλες υποθέσεις κατά τη διάρκεια της αποστολής παρατηρητών της IHF στη Φλώρινα στις 14 του Οκτώβρη 1997. Αυτές και άλλες παραβιάσεις των αρχών του Ελσίνκι εκ μέρους της Ελλάδας θα τεθούν υπόψη της “Συνάντησης για την Εφαρμογή της Ανθρώπινης Διάστασης” του ΟΑΣΕ το Νοέμβρη.
Στην πραγματικότητα, η απόφαση αναβολής της δίκης κρατάει τους κατηγορούμενους όμηρους για σχεδόν άλλο ένα χρόνο, αφού παραμένουν κατηγορούμενοι με το “έγκλημα” της χρήσης της μητρικής τους γλώσσας. Τέσσερα μέλη του “Ουράνιου Τόξου”, ενός νόμιμου πολιτικού κόμματος, κατηγορούνται με βάση το Αρθρο 192 του Ελληνικού Ποινικού Κώδικα που αφορά σε πρόκληση βίας ή διατάραξη της ειρήνης, επειδή ανάρτησαν στο γραφείο του κόμματός τους πινακίδα που περιείχε τις λέξεις “Lerinski Komitet”, στη μητρική τους Μακεδονική γλώσσα.
Η IHF, σε ανακοίνωση της 9 του Οκτώβρη 1997, εξέφρασε τις ανησυχίες της σχετικά με τις κατηγορίες που είχαν ασκηθεί σε βάρος των κατηγορουμένων. Η οργάνωσή μας υποστήριξε ότι μια καταδικαστική απόφαση, για τους κατηγορουμένους, στηριγμένη σε τέτοιους λόγους θα σήμαινε ότι η Ελλάδα θα παραβίαζε τις διεθνείς υποχρεώσεις της που απορέουν από την προσφάτως υπογραφείσα “Σύμβαση Πλαίσιο για την Προστασία των Εθνικών Μειονοτήτων” του Συμβουλίου της Ευρώπης, και τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει ως μέλος του ΟΑΣΕ σε ό,τι αφορά την ελευθερία της έκφρασης και τα μειονοτικά δικαιώματα.
Η αποστολή παρατηρητών διαπίστωσε ότι το δικαστήριο φαινόταν απρόθυμο να εκδικάσει την υπόθεση. Συγκεκριμένα, οι κατηγορούμενοι, στις 9 Οκτωβρίου 1997, υπέβαλαν αίτηση για μικρό αριθμό προτεραιότητας, γεγονός το οποίο θα μπορούσε να εγγυηθεί τη διεξαγωγή της δίκης εκείνη την ημέρα, καθώς εξήγησαν ποιες ήταν οι περιστάσεις που απαιτούσαν να δοθεί μία τέτοια προτεραιότητα: η δικηγόρος τους, όπως και μερικοί από τους μάρτυρες υπεράσπισης, θα έρχονταν από τη Θεσσαλονίκη και από την Αθήνα. Αντί να γίνει δεκτό το αίτημα, ο εισαγγελέας έδωσε στη δίκη τον αριθμό 64, επί συνόλου 75 υποθέσεων.
Σε παρόμοιο αίτημα της υπεράσπισης στις 14 του Οκτώβρη, το δικαστήριο δήλωσε ότι ήταν πράγματι ενήμερο της σχετικής αίτησης και ότι θα εκδίκαζε την υπόθεση ύστερα από τη μεσημβρινή διακοπή στις 12.30 μ.μ., αναβάλοντας τις υπόλοιπες εκκρεμείς υποθέσεις. Αντί γι' αυτό, στις 12.30 μ.μ., το δικαστήριο ανακοίνωσε ότι απορίπτει την αίτηση επειδή οι υπόλοιπες υποθέσεις ήταν εξίσου σημαντικές, και επίσης επειδή αναμενόταν γύρω στη 1 μ.μ., η εκδίκαση μιας “αυτόφωρης” υπόθεσης (για εγκλήματα που οι δράστες τους συλλαμβάνονται κατά τη διάρκεια της πράξης τους και που πρέπει να εκδικαστούν μέσα σε 48 ώρες).
Τελικά, το δικαστήριο διέκοψε προκειμένου να εκδικαστεί η “αυτόφωρη” υπόθεση, αφού είχαν ήδη τελειώσει 61 υποθέσεις, δηλαδή τρεις λιγότερες από τον αριθμό της εν λόγω υπόθεσης. Το δικαστήριο, κατά τη διάρκεια της πρώτης διακοπής, έδωσε την εντύπωση ότι είχε λάβει οδηγίες να φροντίσει για την αναβολή της υπόθεσης. Επιπλέον, αν και συνήθως οι αναβολές προσδιορίζονται για μετά από τρεις ή τέσσερις μήνες το πολύ, ο εισαγγελέας καθόρισε ημερομηνία που απέχει έντεκα μήνες, δηλαδή στις 15 του Σεπτέμβρη 1998.
Οι κατηγορούμενοι είναι, συνεπώς, “όμηροι”, αφού η επιλογή η δική τους και του κόμματός τους να εκφράζονται στη μητρική γλώσσα συνεχίζει να τελεί υπό διωγμό για άλλον ένα χρόνο. Η IHF καλεί την ελληνική κυβέρνηση να παύσει τη δίωξη κατά των κατηγορουμένων.
Η αποστολή της IHF πληροφορήθηκε επίσης από δικαστικό υπάλληλο ότι οι διώξεις που άσκησαν οι ηγέτες του “Ουράνιου Τόξου”, το Δεκέμβρη 1995, εναντίον εκείνων που επιτέθηκαν και λεηλάτησαν τα γραφεία τους βρίσκονταν ακόμη στο επίπεδο της ανάκρισης. Παρόλο που όλοι οι μάρτυρες που προτάθηκαν από τους ενάγοντες είχαν δώσει καταθέσεις, κανένας από τους 12 κατηγορούμενους, αν και κληθέντες, δεν είχε ετοιμάσει την απολογία του. Ο εισαγγελέας δεν είχε στείλει σε αυτούς νέες κλήσεις ή δεν είχε εκδώσει κλητήρια θεσπίσματα, όπως θα μπορούσε, αλλά άφησε ανέγγιχτο το φάκελο της υπόθεσης για έναν χρόνο, δίνοντας την εντύπωση ότι δεν υπάρχει βούληση για άσκηση δίωξης. Η IHF εκφράζει τη λύπη της για την απουσία δίωξης κατά των ατόμων αυτών και προτρέπει την ελληνική κυβέρνηση να φροντίσει για την ποινική δίωξή τους, δείχνοντας έτσι πως δεν ανέχεται εκδηλώσεις βίας του όχλου.
Η κάλυψη της υπόθεσης του Ουρανίου Τόξου από τα ΜΜΕ
Κατά τη διάρκεια της σύντομης ακροαματικής διαδικασίας για την αναβολή, ένας δικηγόρος από τη Φλώρινα παρενόχλησε μια δημοσιογράφο από τη μακεδονική τηλεόραση ΜΤV, χωρίς την επέμβαση της αστυνομίας ή φρουρών ασφαλείας: το περιστατικό αναφέρθηκε, μάλιστα, την επόμενη μέρα σε μιαν αθηναϊκή εφημερίδα μαζικής κυκλοφορίας που επαινούσε τη συμπεριφορά του δικηγόρου και αποκαλούσε “θρασύτατη” τη δημοσιογράφο, της οποίας η συμπεριφορά ήταν άψογη. Πράγματι, η κάλυψη της δίκης από τις μεγαλύτερες εφημερίδες στην Ελλάδα αποτελεί ένα άλλο σημείο ανησυχίας. Ηδη, κατά τα γεγονότα του Σεπτέμβρη 1995 που οδήγησαν στη λεηλασία των γραφείων του “Ουράνιου Τόξου”, η IHF (που την περίοδο εκείνη, παρακολουθούσε τη “ρητορική μίσους” στα ΜΜΕ όλων των βαλκανικών χωρών) ανέφερε ότι η εμπρηστική ρητορική μίσους σε μερικές τοπικές και αθηναϊκές εφημερίδες, αφότου το κόμμα τοποθέτησε την πινακίδα με τίτλο στη μακεδονική και ελληνική γλώσσα, είχαν συνεισφέρει στις εξελίξεις που οδήγησαν στη λεηλασία των γραφείων από ένα όχλο με την καθοδήγηση του Δημάρχου.
Οι αναφορές στη δίκη αυτής της χρονιάς ήταν λιγοστές και, στις 13 - 15 Οκτωβρίου, γεμάτες από αρνητικά στερεότυπα και “ρητορική μίσους”, σε τρεις μεγάλης κυκλοφορίας αθηναϊκές εφημερίδες που αναφέρονταν στη δίκη. Η μια αποκάλεσε τους κατηγορούμενους “φιλοσκοπιανούς” και πρόσθεσε ότι “προσπάθησαν να επιτύχουν … προπαγανδιστική εκμετάλλευση της δίκης, … προκλητικοί εμφανίστηκαν στο χώρο του δικαστικού μεγάρου, … συχνά διαπληκτίστηκαν και συνεπλάκησαν σε μικροεπεισόδια με άλλους πολίτες” (“Ελευθεροτυπία”, 15/10), ισχυρισμοί εντελώς ασύμβατοι προς τις παρατηρήσεις της αποστολής της IHF.
Μια άλλη -η ίδια που επαινούσε την παρενόχληση της ξένης δημοσιογράφου από το δικηγόρο- αποκάλεσε τους κατηγορούμενους “αυτονομιστές - φιλοσκοπιανούς” - και πρόσθεσε, εξίσου ανακριβώς, ότι κατηγορούνταν για “εξύβριση, ηθική αυτουργία σε απειλή, ηθική αυτουργία σε φθορά ξένης ιδιοκτησίας, απειλή, φθορά ξένης ιδιοκτησίας, επειδή στις 14/9/95 είχαν αναρτήσει στο γραφείο τους .. επιγραφές με βουλγάρικα” (“Ελεύθερος Τύπος”, 15/10).
Μια τρίτη εφημερίδα (“Αδέσμευτος Τύπος”) σε δυο συνεχόμενα άρθρα, αποκάλεσε το “Ουράνιο Τόξο” “Δούρειο σωματείο τεθλιμμένων συγγενών και φίλων”, που “πριν δύο χρόνια προκάλεσαν βάναυσα το δημόσιο αίσθημα ... [όταν] ανήρτησαν τη σλαβική επιγραφή “Λερίνσκι Κόμιτετ” .. Η πρόθεση προς διέγερση και εξ αποτελέσματος αυτής της προθέσεως η διέγερση των πολιτών ήταν προφανής. Γι’ αυτό ακριβώς ασκήθηκε αυτεπαγγέλτως ποινική δίωξη και δικάζονται αύριο οι προβοκάτορες.” (13/10). Οσο για τους Ελληνες και διεθνείς παρατηρητές και/ή μάρτυρες στη δίκη, αποκλήθηκαν, μεταξύ άλλων, “ξενόφερτος συρφετός … συνηγόρων διεθνών ή αφελών, παρατηρητές κατασκευαστές και συντηρητές ζητημάτων, διπλωμάτες ραφινάτοι και πράκτορες καραμπινάτοι” (14/10).
Παραβιάσεις που παρατηρήθηκαν σε άλλη υπόθεση
Τελικά, η αποστολή της IHF, ενώ περίμενε για την ολοκλήρωση της δικαστικής διαδικασίας, παρατήρησε την “αυτόφωρη” δίκη ενός Ελληνα ιδιοκτήτη μπαρ, μιας Ρωσίδας και τριών Ουκρανίδων που φέρονταν ότι εργάζονταν για αυτόν. Κατηγορούνταν για παράνομη είσοδο και παράνομη εργασία, ενώ, επιπλέον, ο ιδιοκτήτης και η μια αλλοδαπή για ακολασία. Οι κατηγορούμενοι συνελήφθησαν τις πρώτες πρωινές ώρες της 13/10 και, όπως δήλωσε ο δικηγόρος του Ελληνα κατηγορούμενου στην αποστολή της IHF, η υπόθεση θα έπρεπε να είχε εκδικαστεί την ίδια ημέρα: αναβλήθηκε για μια μέρα χωρίς καμία επίσημη δικαιολογία, αλλά, όπως πρόσθεσε, “όλοι ξέρουμε γιατί”, υπονοώντας ότι το δικαστήριο παρακράτησε αυτήν την υπόθεση για να εξασφαλίσει αναβολή της δίκης του “Ουράνιου Τόξου”. Ως προς την “αυτόφωρη” υπόθεση, πρέπει να σημειωθεί ότι μια αίθουσα δικαστηρίου ήταν άδεια και μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για αυτήν τη δίκη, γεγονός που θα επέτρεπε να γίνει και η δίκη του “Ουράνιου Τόξου”.
Στην περίπτωση του “αυτόφωρου”, το δικαστήριο δίκασε τους κατηγορούμενους χρησιμοποιώντας μιαν από αυτές, τη Ρωσίδα που είχε εμπειρική γνώση της ελληνικής γλώσσας, ως διερμηνέα για τις υπόλοιπες τρεις αλλοδαπές. Η διαδικασία αυτή παραβιάζει τον ελληνικό Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (ένας κατηγορούμενος δεν μπορεί να είναι παράλληλα και διερμηνέας) και όλες τις αρχές της δίκαιης δίκης, αφού οι κατηγορούμενες, στην πράξη, δεν είχαν επαρκή πρόσβαση σε διερμηνεία: κατά τη διάρκεια των 45 λεπτών της δίκης, δεν υπήρχε σχεδόν καμία μετάφραση για τις τρεις Ουκρανίδες. Και οι τέσσερις κατηγορούμενες δήλωσαν, μετά το τέλος της δίκης, ότι ακόμη και η κατάθεση που έκαναν στο αστυνομικό τμήμα πριν από τη δίκη και που υπέγραψαν -στα ελληνικά- είχε γίνει κατά τον ίδιο τρόπο: η Ρωσίδα μετέφραζε σε αυτές όσα τους διάβαζε η αστυνομία.
Το Φλεβάρη και το Σεπτέμβρη 1997, δυο άλλες αποστολές της IHF στην Ελλάδα είχαν θέσει το πρόβλημα στο ελληνικό Υπουργείο Δικαιοσύνης. Η απάντηση που είχαμε λάβει τότε ήταν ότι όλα τα δικαστήρια είναι επαρκώς εξοπλισμένα για την αντιμετώπιση τέτοιων ζητημάτων, και μας είχε ζητηθεί να τους αναφέρουμε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι έστειλε στις 22 του Οκτώβρη 1997, επιστολή στον Υπουργό Δικαιοσύνης σχετικά με αυτή την υπόθεση.
Η αποστολή παρατήρησης της δίκης από την IHF απαρτιζόταν από το Μέτο Γιοβάνοφσκι, της Επιτροπής Ελσίνκι για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα της Δημοκρατίας της Μακεδονίας, και τους Παναγιώτη Δημητρά, Νάσο Θεοδωρίδη και Βασίλη Σακελλαρίου, του ΕλληνικούΠαρατηρητηρίου των Συμφωνιών του Ελσίνκι.
GREEK HELSINKI MONITOR
(Greek National Committee of the International Helsinki Federation)
& MINORITY RIGHTS GROUP - GREECE
(Greek Affiliate of Minority Rights Group International)
P.O. Box 51393, GR-14510 Kifisia, Greece
Tel. 30-1-620.01.20; Fax: 30-1-807.57.67; E-mail: helsinki@compulink.gr
_____________________________________________________________________
PRESS RELEASE
27/10/1997
TOPIC: POSTPONEMENT OF TRIAL MEANS 11 MORE MONTHS OF LIMBO FOR ETHNIC MACEDONIANS SEEKING RIGHTS IN GREECE.
REPORT OF INTERNATIONAL HELSINKI FEDERATION FOR HUMAN RIGHTS TRIAL OBSERVATION MISSION.
Vienna, 27 October 1997. The International Helsinki Federation for Human Rights (IHF) expresses serious concern over a series of due process and fair trial violations in the context of charges against the leadership of the "Rainbow" Macedonian minority party in Greece, as well as in other cases during the IHF's observation mission in Florina on 14 October 1997. These and other of Greece's violations of the Helsinki principles will be brought to the attention of the Human Dimension Implementation Meeting of the OSCE in November.
The decision to postpone the trial in effect keeps the defendants hostages for almost another year as they remain charged with the "crime" of speaking in their mother tongue. Four members of "Rainbow", a legal political party, are charged under Article 192 of the Greek Penal Code concerning incitement to violence or peace disturbance, for hanging a sign in the party's office displaying the words "Lerinski Komitet," in their native Macedonian language.
The IHF, in a 9 October 1997 statement, expressed its concerns about the charges brought against these individuals. Our organization stated that a verdict of guilt of the accused on such grounds would put Greece in the position of violating its international obligations under the recently signed "Framework Convention for the Protection of National Minorities" of the Council of Europe, and its commitments undertaken as a member of the OSCE with regard to freedom of expression and minority rights.
The monitoring mission noticed that the Court seemed unwilling to try the case. Namely, the defendants had, on 9 October 1997, applied for a low number, which would have guaranteed the holding of the trial that day, explaining that there were circumstances for such a priority to be given: their lawyer as well as some of their witnesses were to come from Salonica and Athens. Instead, the public prosecutor gave the trial number 64 out of 75.
In a similar motion of the defense on 14 October, the court stated that indeed it was aware of the demand and was going to try the case after the mid-day recess at 12:30, postponing the other pending trials. Instead, at 12:30, the court announced that it was rejecting the request as the other cases were also important and also it expected an "in flagrante" case (for crimes caught in the act and need be tried within 48 hours) to be tried around 13:00.
Finally, the Court recessed for the "in flagrante" case after having heard 61 cases, i.e. three short of the trial under consideration here. The Court gave the impression that during its first recess it was instructed to assure the postponement of the case. Moreover, though usually new dates are set within three or four months at most, the public prosecutor gave a new date eleven months away, on 15 September 1998.
The defendants are thus held "hostages" as they and their party's choice to express itself in their mother tongue continue to be prosecuted for another year. The IHF appeals to the Greek government to drop the charges against the defendants and discontinue prosecution.
The IHF mission was also informed by the court clerk that the charges the "Rainbow" leaders pressed, in December 1995, against those who attacked and sacked their offices were still at the level of the inquest: though all witnesses suggested by the plaintiffs had made statements, none of the dozen defendants, though summoned, had made his apology; and the prosecutor had not sent them new summons to do so or issued indictments as he could but simply let the file rest for over a year, giving the impression that it does not want to press charges. The IHF deplores that no charges have been brought against these individuals and urges the Greek government to initiate criminal proceedings against them, showing that it will not tolerate mob justice.
Media Coverage of the Rainbow Case
During the court's short hearing for the postponement, a lawyer from Florina harassed a journalist from the Macedonian television MTV without the intervention of the police or security guards: the incident was in fact reported the following day in a mass circulation Athens newspaper which praised the lawyer's behavior and called the journalist, whose comportment was impeccable," impudent." In fact, the coverage of the trial by the major newspapers in Greece is another point of concern. Already in the events of September 1995 which led to the sacking of the "Rainbow" offices, the IHF (which at the time was monitoring hate speech in the media of all Balkan countries) reported that inflammatory hate speech in some local and Athens newspapers after that party put up the sign with its title in Greek and Macedonian had contributed to the development of the events that led to the sacking of the offices by a mob under the direction of the mayor.
References to this year's trial were scant and, on 13-15 October, full of negative stereotypes and hate speech in the three large circulation Athens papers that referred to the trial. One called the defendants "Skopjanophiles" and added that "they tried to exploit the trial to further their propaganda, were provocative in the court building ... frequently engaged in broils and scuffles with other citizens" (Eleftherotypia, 15/10), allegations totally inconsistent with the observations of the IHF mission.
Another--the same which praised the lawyer's harassment of the foreign journalist--called the defendants "autonomists -- Skopjanophiles" –although Rainbow has never demanded autonomy- and added equally inaccurately that they were charged with "insult; instigating principals in a threat; instigating principals in damaging property, threat; damaging property, for having put up in their offices signs in Bulgarian, on 14-9-95" (Eleftheros Typos, 15/10).
A third newspaper (Adesmeftos Typos), in two consecutive columns, called "Rainbow" a "Trojan association of afflicted relatives and friends" which "two years ago brutally provoked public feeling ... by putting up the Slavic sign 'Lerinski Komitet.' ... The attempt to incite and as a result the indictment of citizens was obvious. Hence the charges against them and the trial tomorrow of these provocators" (13/10). As for the Greek and international observers and/or witnesses in the trial, they were called among other things "a dazzling hodgepodge of ... international or naive advocates, observers who create and maintain such issues, refined diplomats and rabid agents" (14/10).
Violations in Other Case Observed
Finally, the IHF mission, while waiting for the completion of the trial procedure monitored the "in flagrante" trial of one Greek bar owner, and one Russian and three Ukranians who were allegedly employed by him. They were charged with illegal entry, illegal employment and, the owner and one foreigner, debauch. The defendants were arrested in the early hours of 13/10 and, as the Greek defendant's lawyer told the IHF mission, the case should have been tried the same day: it was held up for a day without any official reason but, as he added "we all know why" meaning that the court kept the case to use it to secure postponement of the "Rainbow" trial. On this matter, it should be said that one court room was empty and could have been used for this trial which would have allowed the "Rainbow" trial to take place.
In the event the court tried the defendants using one of them, the Russian, who had a working knowledge of Greek, as an interpreter for the other three foreign defendants. A procedure which is violating the Greek Penal Procedure Code (a defendant cannot also be an interpreter) and all principles of due process as the defendants in fact had no adequate translation: during the 45 minute trial, there was hardly any translation for the three Ukranians. All four stated in the end that even the deposition they made to the police station before the trial and signed –in Greek- was done in the same way: the Russian translated to them what the police read them.
In February and September 1997, two other IHF missions in Greece, have stated the problem to the Greek Ministry of Justice. We have been answered that all courts are adequately equipped for that matter and asked for specific cases to be reported to them. Greek Helsinki Monitor has written to the Minister of Justice on 21 October 1997 on this case.
The IHF Trial Observation Mission included was Meto Jovanovski, Helsinki Committee for Human Rights of the Republic of Macedonia, and Panayote Dimitras, Vasilis Sakelariou and Nasos Theodoridis of the Greek Helsinki Monitor.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου